Tüm kanserlerde oldugu gibi akciger kanseride akciger dokusunda yer alan hücrelerin kontrolsüz çogalmasidir.

Tüm kanser türleri arasinda en ölümcül kanser türüdür. Tüm dünya, erkeklerde en sik ölüme neden olan birinci, kadinlarda ise ikinci kanser türüdür. Ve tüm dünyada her yil yaklasik 1.3 milyon ölüme neden olmaktadir.

Akciger kanseri 20. Yüzyildan önce çok nadir bir kanser türü iken Amerikan ordusuna 1. Dünya savasinda sigara dagitilmasi 1940’li yillardan itibaren, önce Amerika ve takiben tüm dünyada akciger kanseri insidansinda patlama yasanmasina sebep olmustur.

BELIRTILER

Akciger ve brons sisteminin agri duyusu içermemesi ve ilk semptom olan öksürügün sigara içenler tarafindan bir hastalik belirtisi olarak degerlendirilmemesi nedeniyle, akciger kanseri vakalarinin tanisi çogunlukla ileri evrelerde konulmaktadir. Semptomlar tümörün lokal büyümesine bagli olabilecegi gibi metastatik hastaliga veya metastatik olmayan kanserli hücrelerin vücudun diger dokularina dolayli etkilerine (paraneoplastik sendrom) bagli olabilir.

Tani konan hastalarin %10 ile 25'i asemptomatiktir. Yani herhangi bir semptom göstermez. Böyle hastalarda kanser tanisi, tesadüfen çekilen akciger röntgeni veya bilgisayarli tomografide saptanan pulmoner nodüllerin incelenmesiyle tani konmaktadir.

Akciger kanserli hastalarin çogunda kilo kaybi, halsizlik, yorgunluk gibi nonspesifik (özgül olmayan) semptomlar bulunur. Ayrica, kanserin akciger içinde yayilmasi sonucunda öksürük, nefes darligi, hiriltili solunum, gögüs agrisi, kanli balgam semptomlari görülebilir. Akciger kanserinin metastazlari ise yayilim gösterdigi organa bagli olarak bulgu verir. Bu kanserin, beyine yaptigi metastaz nörolojik semptomlara neden olurken, kemige metastazinda agri sikayeti görülür. Tümör hücrelerinden salinan hormonlara dolayli olarak paraneoplastik sendromlar gelisebilir. Bunlardan en sik görülen ACTH salinimi sonucu ortaya çikan cushing sendromudur (obezite, kan basincinin artmasi ve derinin zayiflamasi sonucu olusan çizgiler).

Akciger kanseri gelisiminde Pasif sigara içiciligi’de (sigara içilen ortamda bulunularak sigara dumanina maruz kalma) akciger kanseri açisindan de sigara kullanmak kadar risk faktörüdür.

Kanser gelisme riski; sigara içme süresi, günde içilen sigara sayisi, erken baslama yasi, derin çekme (inhalasyon), katran ("tar") miktari ile artar, kullanimi kesme süresi ile azalir. Sigara kullanimi özellikle yilda 20 paketi geçtikten sonra göreceli risk belirgin olarak artis gösterir. Sigara miktari arttikça risk katlanarak artmakta, ancak sigarayi biraktiktan sonra risk giderek azalmaktadir. Sigara disinda puro içenlerde risk 3 kat, pipo kullananlarda ise 8 kat artmaktadir. Filtreli ya da düsük katran içeren "light" sigaralari içenlerde kanser riski azalmamaktadir. Sigara ve diger tütün ürünlerinin kullanim miktari ve süresi arttikça akciger kanseri (ve baska kanserlerin) gelisme ihtimali artmakta, birakilmasi durumunda da zamanla azalmaktadir. Akciger kanseri gelisme riski sigarayi birakmayi takiben 10-20 yil içinde hiç içmeyenlerin düzeyine yaklasmaktadir.

Bu noktada asbettin de anilmasi gerekmektedir. Asbest akciger zari kanserinin (mezotelyoma) en önemli sebeblerindendir. Asbest, gemi, izolasyon, otomotiv endüstrisinde kullanilmakta veya çevresel (tremolit içeren ak toprak ve zeolit) maruziyet de söz konusu olabilmektedir.

Ak toprak olarak da bilinen asbest; Türkiye'nin çesitli bölgelerinde bulunmakta olup, kirsal alanda siva ve boya amaciyla kullanilmaktadir. Zeolit ise Kapadokya'da peri bacalarinda yer alan bir mineraldir.

Asbest, akciger kanseri de dahil olmak üzere çesitli akciger hastaliklarina neden olabilir. Asbest maruziyeti ve tütün kullanimi sinerjist etki göstererek akciger kanseri gelisme riskini artirir. Ingiltere'de, asbest akciger kanserinde ölen erkeklerin %2-3'ünün sorumlusudur.

TANI

Akciger kanserinin görüntülenmesi amaciyla, akciger röntgeni, toraks, batin ve beyin BT, Manyetik rezonans görüntüleme ve PET/CT uygulanabilmektedir.  yani sira bronkoskopi ve mediastinoskopi denilen, lenf bezlerinden biyopsi materyali alinmasi yöntemleri uygulanir. Daha sonra kanser tanisinin kesin olarak konabilmesi için biyopsi alinarak patolojik inceleme yapilmasi gerekir. Bunun için hastanin ve lezyonun durumuna göre pek çok yöntem uygulanabilir. Biyopsi sonucu olmaksizin kanser tanisi kesinlesemez.

HISTOPATOLOJIK SINIFLAMA

Akciger tümörleri öncelikle

           1- Benign tümörler (Iyi huylu tümörleri)

           2- Malign tümörler (Akciger kanserleri) olarak ikiye ayrilir.

Malign tümörleri ise ;

           1- Küçük hücreli karsinom.

           2- Küçük hücreli disi karsinom olarak iki ana gruba ayrilir.

Küçük hücreli karsinomlarin altklasifikasyonu asagidadir.

WHO/IASLC Histologic Classification of NSCLC

1. Squamous cell carcinoma.

1. Papillary.

2. Clear cell.

3. Small cell.

4. Basaloid.

2. Adenocarcinoma.

1. Acinar.

2. Papillary.

3. Bronchioloalveolar carcinoma.

1. Nonmucinous.

2. Mucinous.

3. Mixed mucinous and nonmucinous or indeterminate cell type.

4. Solid adenocarcinoma with mucin.

5. Adenocarcinoma with mixed subtypes.

6. Variants.

1. Well-differentiated fetal adenocarcinoma.

2. Mucinous (colloid) adenocarcinoma.

3. Mucinous cystadenocarcinoma.

4. Signet ring adenocarcinoma.

5. Clear cell adenocarcinoma.

3. Large cell carcinoma.

1. Variants.

1. Large cell neuroendocrine carcinoma (LCNEC).

2. Combined LCNEC.

3. Basaloid carcinoma.

4. Lymphoepithelioma-like carcinoma.

5. Clear cell carcinoma.

6. Large cell carcinoma with rhabdoid phenotype.

4. Adenosquamous carcinoma.

5. Carcinomas with pleomorphic, sarcomatoid, or sarcomatous elements.

1. Carcinomas with spindle and/or giant cells.

2. Spindle cell carcinoma.

3. Giant cell carcinoma.

4. Carcinosarcoma.

5. Pulmonary blastoma.

6. Carcinoid tumor.

1. Typical carcinoid.

2. Atypical carcinoid.

7. Carcinomas of salivary gland type.

1. Mucoepidermoid carcinoma.

2. Adenoid cystic carcinoma.

3. Others.

8. Unclassified carcinoma.

EVRELEME

Akciger kanseri tanisi konduktan sonra, hastanin prognozu hakkinda saglikli bir yaklasimda bulunmak, en etkili tedavi yöntemini belirleyebilmek ve alinan tedavi sonuçlarinin bilimsel kiyaslamasini yapabilmek için, hastaligin anatomik yayginliginin saptanmasi yani evrelendirilmesi gerekir. Akciger kanseri için birincil tümörün büyüklügü ve yayimina (T), bölgesel lenf bezi (nodu) tutulumuna (N), uzak metastaz varligina (M) dayanan TNM evrelendirmesi yapilir.

TEDAVI

Patolojik tani, evre ve hasta özelliklerine (yas, performans, vs) göre planlanmaktadir.

Kemoterapi, radyoterapi, cerrahi ve bunlarin çesitli kombinasyonlari ana tedavi yöntemleridir.